SPECJALNY ZASIŁEK OPIEKUŃCZY

SPECJALNY ZASIŁEK OPIEKUŃCZY

Komu przysługuje

Specjalny zasiłek opiekuńczy jest świadczeniem, przeznaczonym dla osób, na których zgodnie z przepisami ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t. j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1359 ze zm.) ciąży obowiązek alimentacyjny, jeżeli nie podejmują lub rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w związku z koniecznością sprawowania stałej opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji.
Zgodnie z kodeksem rodzinnym i opiekuńczym zobowiązanymi do alimentacji są: krewni
w linii prostej (dziecko – rodzic – dziadkowie), rodzeństwo, małżonkowie oraz byli małżonkowie, strony stosunku przysposobienia, powinowaci (jeden z małżonków względem dziecka drugiego małżonka, pasierb, pasierbica, ojczym, macocha) oraz ojciec nie będący mężem matki dziecka w stosunku do tej matki.
Specjalny zasiłek opiekuńczy przysługuje jeżeli łączny dochód rodziny osoby sprawującej opiekę oraz rodziny osoby wymagającej opieki w przeliczeniu na osobę nie przekracza kwoty 764,00 zł.

Za dochód rodziny osoby wymagającej opieki uważa się dochód następujących członków rodziny:

1) w przypadku gdy osoba wymagająca opieki jest małoletnia:

• osoby wymagającej opieki;
• rodziców osoby wymagającej opieki;
• małżonka rodzica osoby wymagającej opieki;
• osoby, z którą rodzic osoby wymagającej opieki wychowuje wspólne dziecko;
• pozostających na utrzymaniu wyżej wymienionych osób dzieci w wieku do ukończenia 25. roku życia;

z tym, że do członków rodziny nie zalicza się dziecka pozostającego pod opieką opiekuna prawnego, dziecka pozostającego w związku małżeńskim, pełnoletniego dziecka posiadającego własne dziecko, a także rodzica osoby wymagającej opieki zobowiązanego tytułem wykonawczym pochodzącym lub zatwierdzonym przez sąd do alimentacji na jej rzecz;

2) w przypadku gdy osoba wymagająca opieki jest pełnoletnia:

• osoby wymagającej opieki;
• małżonka osoby wymagającej opieki;
• osoby, z którą osoba wymagająca opieki wychowuje wspólne dziecko;
• pozostających na utrzymaniu wyżej wymienionych osób dzieci w wieku do ukończenia 25. roku życia;

z tym, że do członków rodziny nie zalicza się dziecka pozostającego pod opieką opiekuna prawnego, dziecka pozostającego w związku małżeńskim, pełnoletniego dziecka posiadającego własne dziecko.

W przypadku, gdy prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego ustala się na osobę znajdującą się pod opieką opiekuna prawnego lub umieszczoną w rodzinie zastępczej spokrewnionej
w rozumieniu ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2020 r. poz. 821), uwzględnia się dochód rodziny osoby sprawującej opiekę oraz dochód osoby wymagającej opieki.

Specjalny zasiłek opiekuńczy przysługuje w wysokości 620,00 zł miesięcznie.

Specjalny zasiłek opiekuńczy przysługuje za niepełne miesiące kalendarzowe wypłaca się
w wysokości 1/30 specjalnego zasiłku opiekuńczego za każdy dzień. Należną kwotę zasiłku zaokrągla się do 10 groszy w górę.

Wymagane dokumenty

Do wniosku o ustalenie prawa do specjalnego zasiłku opiekuńczego należy dołączyć:

• zaświadczenie placówki zapewniającej całodobową opiekę, w przypadku umieszczenia w niej dziecka, o liczbie dni w tygodniu, w których korzysta w niej
  z całodobowej opieki, albo oświadczenie o niekorzystaniu przez więcej niż 5 dni
  w tygodniu z całodobowej opieki nad dzieckiem umieszczonym w placówce zapewniającej całodobową opiekę, w tym w specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym,
• oświadczenia członków rodziny o dochodach osiągniętych w roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy (obecnie za rok 2020, na okres zasiłkowy 2022/23 za 2021 rok), innych niż dochody podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych na zasadach określonych w art. 27, art. 30b, art. 30c, art., 30e i art. 30f ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych;
• zaświadczenie właściwego organu gminy, nakaz płatniczy albo oświadczenie
  o wielkości gospodarstwa rolnego wyrażonej w hektarach przeliczeniowych ogólnej powierzchni w roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy (obecnie za rok 2020, na okres zasiłkowy 2022/23 za 2021 rok);
• umowę dzierżawy w przypadku oddania części lub całości znajdującego się
  w posiadaniu rodziny gospodarstwa rolnego w dzierżawę, na podstawie umowy zawartej stosownie do przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników, albo oddania gospodarstwa rolnego w dzierżawę w związku z pobieraniem renty określonej
  w przepisach o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich ze środków pochodzących
  z Sekcji Gwarancji Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej;
• umowę o wniesieniu wkładów gruntowych – w przypadku wniesienia gospodarstwa rolnego do użytkowania przez rolniczą spółdzielnię produkcyjną;
• kopię karty pobytu w przypadku cudzoziemca przebywającego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie zezwolenia na pobyt stały, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej, zezwolenia na pobyt czasowy udzielonego w związku z okolicznościami, o których mowa w art. 127 lub 186 ust. 1 pkt. 3 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach, lub w związku z uzyskaniem w Rzeczypospolitej Polskiej statusu uchodźcy lub ochrony uzupełniającej;
• kopię karty pobytu i kopię decyzji o udzieleniu zezwolenia na pobyt czasowy
  w przypadku cudzoziemca posiadającego kartę pobytu z adnotacją ,,dostęp do rynku pracy’’;
• odpis podlegającego wykonaniu orzeczenia sądu zasądzającego alimenty na rzecz osób w rodzinie lub poza rodziną lub odpis protokołu posiedzenia zawierającego treść ugody sądowej, lub odpis zatwierdzonej przez sąd ugody zawartej przed mediatorem, zobowiązujących do alimentów na rzecz osób w rodzinie lub poza rodziną,
• przekazy lub przelewy pieniężne dokumentujące wysokość zapłaconych alimentów, jeżeli członkowie rodziny są zobowiązani wyrokiem sądu, ugodą sądową lub ugodą zawartą przed mediatorem do ich płacenia na rzecz osoby spoza rodziny,
• w przypadku gdy osoba uprawniona nie otrzymała alimentów albo otrzymała je
  w wysokości niższej od ustalonej w wyroku sądu, ugodzie sądowej lub ugodzie zawartej przed mediatorem:
• zaświadczenie organu prowadzącego postępowanie egzekucyjne o całkowitej lub częściowej bezskuteczności egzekucji alimentów, a także o wysokości wyegzekwowanych alimentów, lub
• informację właściwego sądu lub właściwej instytucji o podjęciu przez osobę uprawnioną czynności związanych z wykonaniem tytułu wykonawczego za granicą albo o niepodjęciu tych czynności, w szczególności w związku z brakiem podstawy prawnej do ich podjęcia lub brakiem możliwości wskazania przez osobę uprawnioną miejsca zamieszkania dłużnika alimentacyjnego za granicą, jeżeli dłużnik zamieszkuje za granicą,
• dokument określający datę utraty dochodu oraz miesięczną wysokość utraconego dochodu,
• dokument określający wysokość dochodu uzyskanego przez członka rodziny oraz liczbę miesięcy, w których dochód był osiągany - w przypadku uzyskania dochodu
  w roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy,
• dokument określający wysokość dochodu uzyskanego przez członka rodziny
  z miesiąca następującego po miesiącu, w którym dochód został osiągnięty -
  w przypadku uzyskania dochodu po roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy
• inne dokumenty i oświadczenia niezbędne do ustalenia prawa do specjalnego zasiłku opiekuńczego;
• oświadczenie dotyczące formy wypłacania świadczeń.

Składający oświadczenie jest obowiązany do zawarcia w nim klauzuli następującej treści: Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.

Termin i sposób załatwienia

• Postępowanie w sprawie ustalenia prawa do specjalnego zasiłku opiekuńczego kończy się wydaniem decyzji administracyjnej w ciągu 1 miesiąca od daty złożenia kompletu dokumentów. W przypadku konieczności przeprowadzenia szczegółowego postępowania administracyjnego termin załatwienia sprawy może ulec wydłużeniu.
• Uwaga: W przypadku złożenia wniosku o ustalenie prawa do specjalnego zasiłku opiekuńczego będzie przeprowadzony wywiad środowiskowy w miejscu zamieszkania osoby wymagającej opieki
• W przypadku, gdy osoba ubiegająca się o świadczenia rodzinne na nowy okres zasiłkowy złoży wniosek wraz z dokumentami do dnia 30 września, ustalenie prawa do świadczeń rodzinnych oraz wypłata świadczeń przysługujących za miesiąc listopad następuje do dnia 30 listopada.
• W przypadku, gdy osoba ubiegająca się o świadczenia rodzinne na nowy okres zasiłkowy złoży wniosek wraz z dokumentami w okresie od 1 października do 30 listopada, ustalenie prawa do świadczeń rodzinnych oraz wypłata świadczeń przysługujących za miesiąc listopada następuje do dnia 31 grudnia.

Wypłata świadczeń

Specjalny zasiłek opiekuńczy wypłaca się najpóźniej do końca miesiąca, w którym złożono wniosek. W przypadku złożenia wniosku po 10 dniu miesiąca specjalny zasiłek opiekuńczy wypłaca się najpóźniej do końca miesiąca następującego po miesiącu, w którym złożono wniosek.

Kiedy świadczenie nie przysługuje

Specjalny zasiłek opiekuńczy nie przysługuje gdy:

Osoba sprawująca opiekę:

• ma ustalone prawo do emerytury, renty, renty rodzinnej z tytułu śmierci małżonka przyznanej w przypadku zbiegu prawa do renty rodzinnej i innego świadczenia emerytalno - rentowego, renty socjalnej, zasiłku stałego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego;
• podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z innych tytułów (zgodnie z art. 6 ustawy z dnia 13 października 1998r. o ubezpieczeniach społecznych obowiązkowemu ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu podlegają: pracownicy, osoby wykonujące pracę nakładczą, członkowie spółdzielni, osoby wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia (świadczenie usług na podstawie kodeksu cywilnego), osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą, posłowie, senatorowie , osoby pobierające stypendium sportowe, osoby pobierające zasiłek dla bezrobotnych, osoby pobierające stypendium z tytułu stażu zleconego przez PUP, duchowni, żołnierze, osoby odbywające służbę zastępczą, funkcjonariusze służby celnej, osoby przebywające na urlopie wychowawczym, urlopie macierzyńskim);
• ma ustalone prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego, świadczenia pielęgnacyjnego lub zasiłku dla opiekuna.
• legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności.

Osoba wymagająca opieki:

• została umieszczona w rodzinie zastępczej, z wyjątkiem rodziny zastępczej spokrewnionej, w rodzinnym domu dziecka albo, w związku z koniecznością kształcenia, rewalidacji lub rehabilitacji, w placówce zapewniającej całodobową opiekę, w tym w specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym, z wyjątkiem podmiotu wykonującego działalność leczniczą korzysta w niej z całodobowej opieki przez więcej niż 5 dni w tygodniu.

oraz:

• na osobę wymagająca opieki inna osoba ma ustalone prawo do wcześniejszej emerytury;
• członek rodziny osoby sprawującej opiekę ma ustalone prawo do dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego, specjalnego zasiłku opiekuńczego, świadczenia pielęgnacyjnego lub prawo do zasiłku dla opiekuna;
• na osobę wymagającą opieki jest ustalone prawo do dodatku do zasiłku rodzinnego
  z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego, prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego, prawo do świadczenia pielęgnacyjnego lub prawo zasiłku dla opiekuna;
• na osobę wymagającą opieki inna osoba jest uprawniona za granicą do świadczenia na pokrycie wydatków związanych z opieką, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.